توضیحات

معرفی اسید بوریک و ویژگی‌های

اسید بوریک یک ماده شیمیایی با فرمول H3BO3 و یا B(OH)3 است که به صورت جامد بلوری یافت می شود.اسید بوریک با نام‌های دیگری همچون هیدروژن بورات، ارتوبوراسیک اسید، بوراسیک اسید، اورتوبوریک اسید و اسید لوئیس بور نیز شناخته شده است.

بلورهای اسید بوریک به دو صورت بی رنگ و سفید رنگ می باشد. این ماده شیمیایی بدون بو است و مزه ای تلخ دارد. اسید بوریک در آب انحلال پذیر است و در آب جوش به خوبی حل می شود. این ماده معدنی در دمای 236 ذوب و در دمای معادل 300 هیدراته می شود و تترا بوریک اسید یا پیروبوریک اسید تشکیل می شود. این ماده شیمیایی نسبت به شعله مقاومت بسیار خوبی دارد و اشتعال زا نیست.

میزان قدرت اسید بوریک

اسید بوریک اسید ضعیفی است و درصد خلوص آن نمی تواند با تیتراسیون ساده با استفاده از سدیم هیدروکسید تعیین شود. درصد خلوص این اسید می تواند با تیتراسیون با محلول استاندارد سدیم هیدروکسید در حضور الکل های پلی هیدریک مانند گلیسرول تعیین شود.
اسید بوریک گلیسرول به عنوان یک اسید قوی عمل کرده و تیتراسیون آن با سدیم هیدروکسید در حضور یک شناساگر فنل فتالئین برای تعیین درصد خلوص موثر واقع می شود. درصد خلوص این محصول از اسید بوریک، % 90 می باشد.

فرآیند تولید اسید بوریک

این ترکیب در طبیعت به صورت کانی ساسولیت موجود بوده و مجاور آتشفشان ها و چشمه های آب گرم به صورت ماده ای جامد سفید یا زرد رنگ یافت می شود.
بوریک اسید و در حالت آزاد در برخی مناطق آتشفشانی مثل ناحیه توسکانی در ایتالیا و لیپاری در ایسلند وجود دارد که در این مناطق این ماده همراه با بخار در شکاف های زمین یافت می شود.
در تهیه این اسید از کانی های معدنی، از سنگ‌هایی چون کلمانیت یا هولیت استفاده می شود. به این منظور کانی مورد نظر را با اسید سولفوریک وارد واکنش می‌کنند تا ترکیبات حاوی بور از کانی‌ها جدا گردد. محلول حاوی ترکیبات بور را از سایر مواد جامد معلق در سوسپانسیون جدا کرده و سپس به محلول مذکور سولفید هیدروژن را اضافه می کنند تا ناخالصی های آرسنیک و آهن موجود در محلول رسوب دهند.
اسید بوریک یک هیدرات اسیدی ضعیف از بوریک اکسید است که اولین بار ویلهلم همبرگ آن را از واکنش بوراکس با اسیدهای معدنی تهیه کرد. اسید مذکور اغلب به عنوان ضدعفونی کننده، حشره کش،در کشاورزی،تولید مهارکننده آتش و به عنوان ماده اولیه درتولید بسیاری از ترکیبات شیمیایی استفاده می شود.

بازار جهانی پودر اسید بوریک

چین و آمریکا جزء کشورهایی هستند که بالاترین میزان مصرف اسید بوریک در آن‌ها گزارش شده است. منابع سنگ‌ معدن بوراکس به وفور در ترکیه و آمریکا وجود دارد و تولیدکنندگان بزرگ اسید در این دو کشور قرار دارند.

در چین به دلیل رشد صنایع نساجی، بردهای الکترونیکی چاپی و کشتی‌ سازی، استفاده از این محصول افزایش پیدا کرده است. پیش بینی های انجام شده در بازار جهانی اسید بوریک نشان می‌دهد که در طی سال های 2020-2030 بازار این ماده با رشد همراه خواهد بود. شکل (2) نشان دهنده پیش بینی‌ روند افزایشی بازار بوریک اسید تا سال 2030 است.

عوارض و خطرات بوریک اسید

زمان استفاده از اسید بوریک باید از دستکش، عینک و ماسک استفاده شود و در درصورت تماس با بدن باید با آب فراوان شست و شو داده شود و در صورت نیاز به پزشک مراجعه شود. هرگز ماده اسید بوریک نباید از طریق دهان، روی زخم های باز و کودکان استفاده شود.جهت استفاده برای شست و شوی چشم باید با احتیاط عمل کرده و حتما با پزشک در این مورد مشورت شود.علائم مسمومیت با اسید بوریک شامل استفراغ آبی یا سبز رنگ، کما، تشنج خواب آلودگی و فشار خون پایینو در مواردی انقباض عضلات است، همچنین اگر در اثر مصرف اسید بوریک تعداد زیادی سوراخ در مری و یا معده ایجاد شود ممکن است باعث مرگ فرد شود. شکل (3) نشان دهنده لوزی NFPA اسید بوریک است.

کاربردهای اسید بوریک

از زمانی که یونانیان و رومی ها به منظور ضدعفونی کردن و تمیز کردن از آن استفاده کردند، این ترکیب مصرف عمومی پیدا نمود. بر اساس منطقه بازار این ترکیب به آسیا-اقیانوسیه، آمریکای شمالی، اروپا، آمریکای جنوبی و امارات متحده عربی تقسیم بندی می شود که در هر یک از این مناطق کاربردهای عمده در زمینه کشاورزی، پزشکی و داروسازی و تحقیقات هسته ای تعیین کننده بازار آن هستند.